Stikstofdossier is maar topje van Europese ijsberg

Onlangs heeft de Vlaamse regering een stikstofakkoord gesloten. Dat was hoognodig om een einde te maken aan de rechtsonzekerheid voor burgers, ondernemers en bouwbedrijven. En die juridische zekerheid is essentieel om bouwplannen, nieuwe investeringen, jobs en welvaart te vrijwaren en om maatschappelijke transities niet in het gedrang te brengen.

Maar met de lange stikstofsaga in het achterhoofd, vraagt Embuild Vlaanderen om de impact van de Europese regels met bijzondere aandacht onder de loep te nemen. Want zonder afbreuk te doen aan Europese doelstellingen rond o.a. betere natuur, dienen overheden veel sneller in te zetten op een werkbaar en haalbaar kader voor onze regio.

Europese regels voor Vlaanderen

Embuild Vlaanderen kijkt nu vooruit en wijst erop dat Vlaamse overheden veel meer beducht dienen te zijn voor de gevolgen van allerhande Europese regels voor Vlaanderen. Die dienen systematisch getoetst te worden aan de haalbaarheid ervan om vervolgens tijdig overgangsperiodes en ondersteunende maatregelen te voorzien.

In het geval van het stikstofdossier staat artikel 6 van de habitatrichtlijn centraal. Onderstaande kaart illustreert dat een groot deel van Vlaanderen binnen een enge perimeter van een of ander habitat- en vogelrichtlijngebied valt. Beide vormen gezamenlijk het Natura 2000-areaal en zij omvatten meer dan 166.000 ha. Als je een perimeter van 2500 meter rond die gebieden in rekening neemt, dan is de impact op een dichtbevolkte regio als Vlaanderen ingrijpend.

Een doordachte aanpak is noodzakelijk

Een doordachte aanpak is bij elke nieuwe Europese doelstelling en regelgeving noodzakelijk. Zo zit er momenteel een nieuw Europees initiatief in de pijplijn rond natuurherstel. Ook daar zal analyse nodig zijn om tegenstrijdigheden tussen beleidsdomeinen te vermijden. Zeker het belang van een overgangsperiode staat buiten kijf om opnieuw tijdelijke lacunes en rechtsonzekerheid te vermijden. De stikstofproblematiek heeft immers onderlijnd wat de gevolgen zijn voor het werken, wonen en leven in Vlaanderen van een Europese doelstelling zonder coherent kader en rechtszekerheid.

Zonder afbreuk te doen aan het in stand houden van natuur, zijn er verschillende pistes, termijnen en faciliterende maatregelen mogelijk om de doelstelling te bereiken. Ook in het stikstofdossier hanteren EU-lidstaten een verschillende aanpak. Ook voor Vlaanderen zal een traject op maat het draagvlak en de slaagkansen vergroten.

Marc Dillen, directeur-generaal van Embuild Vlaanderen

“Er zijn steeds meer bindende Europese richtlijnen die verschillende beleidsdomeinen doorkruisen en die bijgevolg niet altijd complementair en coherent zijn. De stikstofproblematiek heeft de vinger op de wonde gelegd. Zo kan een bouw- of infrastructuurproject op korte termijn nadelige effecten hebben, maar op de lange termijn Vlaanderen net voorbereiden op o.a. de klimaatverandering en een betere leefomgeving. Een regio als Vlaanderen met steeds meer huishoudens, economische activiteiten en maatschappelijke behoeften heeft nood aan positieve ontwikkelingen rond onder meer infrastructuur, elektriciteitsproductie, telecommunicatie, waterzuivering, residentiële verdichtingsprojecten, tewerkstelling, dijkversterking enz.”, zegt Marc Dillen, directeur-generaal van Embuild Vlaanderen.